تصفیه آب چاه
تصفیه آب چاه
تصفیه آب چاه شامل چندین روش است. ازجمله روش‌های مورد استفاده در تصفیه آب چاه نانوفیلتراسیون، سختی‌گیر رزینی اسمز معکوس می‌باشد. عواملی مانند شوری آب چاه، آلودگی به پساب و فاضلاب و نیز ذرات معلق موجود در آب چاه سبب استفاده از روش‌های تصفیه آب چاه شده است.
با توجه به میزان و نوع آلاینده‌های مختلف در آب چاه و نیز نوع استفاده، باید دستگاه مناسب، انتخاب و طراحی گردد.
مشکلات و راه حل‌های پیشنهادی در استفاده از آب چاه
| مشکل | راه حل |
| * وجود ذرات معلق مانند شن، ماسه و گل ولای * ایجاد گرفتگی در شیرآلات | استفاده از فیلتر شنی |
| * بوی کلر زیاد در آب * طعم و بور نامناسب مواد شیمیایی و صنعتی | استفاده از فیلتر کربنی |
| * مشکلات گوارشی * وجود آلودگی میکروبی در آب | استفاده از دستگاه اشعه ماوراء بنفش UV |
| * سختی بالای آب * رسوب گذاری در لولهها و شیرآلات * ایجاد لکه‌های سفید روی ظروف و لباس‌ها * کف نکردن کافی مواد شویند | دستگاه سختی گیر رزینی |
| * میزان بالای آهن، منگنز و سولفید هیدروژن * ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی لباس‌ها و وسایل * طعم فلزی آب * بوی تخم مرغ گندیده در آب | فیلتر گرین سند برای میزان آهن تا ۳ PPM
فیلتر گرین سند با تزریق کلر برای میزان آهن تا ۱۰ PPM
|
تاریخچه تصفیه آب چاه
استفاده از منابع آب زیرزمینی در ایران دارای سابقه تاریخی است. در گذشته به منظور تامین آب مورد نیاز خود اقدام به حفر قنات می‌نمودند و قرن‌ها توانستند با استفاده از این روش منابع آبی خود را مدیریت و بهینه سازی نمایند. قنات متشکل است از چندین چاه که بصورت عمودی در یک سطح شیب دار حفر شده‌اند. این چاه‌ها در زیر زمین با یک راهروی با شیب ملایم‌تر از سطح زمین به یکدیگر متصل می‌شوند.
در سالیان اخیر و با گسترش صنایع و کشاورزی و افزایش جمعیت، فشار بیشتری برای تامین آب به ویژه از منابع زیرزمینی به وجود آمده است. نتیجه این فشار تاسیس چندین حلقه چاه آب در نقاط مختلف ایران بوده است. در این میان شور بودن یا تلخی آب چاه، آلوده بودن به فاضلاب و پساب‌های صنعتی و انسانی، کدورت و ذرات شن و ماسه موجود در آب سبب گرایش به استفاده از دستگاه تصفیه آب صنعتی برای تصفیه شده است.
موارد مصرف آب چاه‌ها
آب بهره‌برداری شده از چاه‌ها دارای مصارف متعدد است از جمله:
- تأمین آب شرب
- تأمین آب کشاورزی
- کارخانجات
- دامداری
تصفیه آب چاه برای تأمین آب شرب
تصفیه آب چاه با توجه به نوع مصرف طراحی می‌شود. بعضی از چاه‌های دارای عمق زیاد با حجم برداشت بالای آب به وزارت نیرو تعلق دارد. آب مورد بهره‌برداری از این چاه‌ها برای تأمین آب شرب در شهرها مورد استفاده قرار می‌گیرد. آب چاه‌های مذکور پس از بهره‌برداری بلافاصله به تصفیه خانه‌ها منتقل می‌شود. آب پس از انتقال به تصفیه خانه مراحل گندزدایی را طی نموده و تصفیه می‌شود.
تصفیه آب چاه برای تأمین آب کشاورزی
هنگامی که هدف از تصفیه آب چاه تأمین آب کشاورزی باشد مسئله ابتدایی و اجتناب ناپذیر آنالیز آب است. دستگاه تصفیه آب با توجه به سختی آب، نوع املاح، میزان شوری آب، تحلیل آن و نوع مصرف کشاورزی طراحی می‌شود. با توجه به نکات مطرح شده می‌توان مناسب‌ترین دستگاه تصفیه آب را طراحی و ساخت.
در بعضی موارد با توجه به نوع آب و نوع مصرف، استفاده از یک سیستم ساده و ارزان تصفیه آب می‌تواند هدف مورد نظر ما را برآورده نماید .
تصفیه آب چاه برای تأمین آب مورد نیاز کارخانه‌ها و کارگاه‌ها
در مواردی که چاه کم عمق بوده و برای استفاده در کارگاه یا یک کارخانه به کار میرود. با توجه اهمیت وجود انواعی باکتری‌های بیماری‌زا، لزوم استفاده از تصفیه آب با آنالیز دقیق اجتناب ناپذیر است. در برخی از چاه‌ها احتمال آلوده بودن آب به فاضلاب انسانی نیز زیاد است که با آنالیز می‌توان به آن دست یافت .
نکته : زلال بودن ظاهری و بدون بو و رنگ بودن آب به منزله ی عدم وجود باکتری و میکروارگانیسم‌ها در آب نیست .
تصفیه آب چاه برای تأمین آب مورد نیاز دامداری‌ها
تصفیه آب برای استفاده در دامدارای‌ها مشابه تصفیه آب جهت مصارف شرب است. طراحی و ساخت دستگاه تصفیه آب و روند استفاده از آن مبتنی بر آنالیز آب چاه و میزان مصرف ؛ طراحی می‌گردد.
روش‌های تصفیه آب چاه
- کلرزنی
- استفاده از دستگاه تصفیه آب صنعتی
- استفاده از آب شیرین کن دریایی
- اسمز معکوس RO
- استفاده از سختی‌گیر رزینی
- نانوفیلتراسیون
- اولترافیلتراسیون
شیوه‌های تصفیه آب با توجه به کیفیت مورد نظر طراحی می‌گردند. در برخی از موارد تنها با استفاده از سیستم کلرزنی می‌توان از آب استفاده نمود. اما در برخی از چاه‌ها به علت شوری (تلخی) بالا نیاز به تصفیه‌های بیشتر است.
استفاده از دستگاه تصفیه آب صنعتی یکی از شیوه‌های تصفیه آب است. به علاوه می‌توان از آب شیرین کن دریایی به منظور تصفیه آب چاه نزدیک دریا استفاده نمود.
یکی دیگر از شیوه‌های مورد استفاده اسمز معکوس RO یا Reverse Osmosis است. همچنین استفاده از سختی‌گیر رزینی و نیز استفاده از نانوفیلتراسیون از رایج‌ترین روش‌های تصفیه آب چاه می‌باشد.
در روش اسمز معکوس عوامل شوری، املاح و سختی آب به وسیله غشاء نیمه تراوا و با کمک پمپ فشار قوی از آب جدا می شوند. در نتیجه آب با خلوص بسیار بالا و کیفیت مناسب تولید می‌گردد.
در روش سختی‌گیر رزینی در تصفیه آب صرفاً عوامل سختی موقت آب شامل یون‌های کلسیم و منیزیم از آب خارج می‌شوند و سایر کاتیون‌ها و آنیون‌های آب همچنان در آن باقی خواهند ماند.
چاه آب به دلیل ساختار و شکل زمین شناسی خود، مانند یک فیلتر شنی بزرگ عمل می نماید و بنابراین بخش بسیار زیادی از ذرات معلق و شن و ماسه را از خود عبور نمی دهد. اما همین ترکیب طبیعی زمین به دلایل مختلف و در اثر عواملی همچون زلزله و یا کاهش شدید سطح آبهای زیرزمینی بر هم می خورد و سبب می گردد چاه میزان بسیار زیادی شن و ماسه را پمپاژ نماید. در این قبیل مواقع استفاده از انواع فیلتراسیون شنی، هیدروسیکلون و یا در صورت نیاز اولترافیلتراسیون در تصفیه آب توصیه می‌گردد.
