گندزدایی آب
گندزدایی آب با استفاده از روش‌های گوناگون انجام می‌شود.
گندزدایی آب
گندزدایی آب با استفاده از روش‌های گوناگون انجام می‌شود. در این مقاله به چند روش به طور مختصر اشاره خواهد شد.
- گندزدایی آب با کلر
- گندزدایی آب با ازن
- گندزدایی آب با UV
گندزدایی آب با کلر
متداول‌ترین ماده شیمیایی که برای گندزدایی آب و پساب مورد استفاده قرار می‌گیرد کلر است.
کلر ضدعفونی کننده معمول و ارزان در گندزدایی آب است؛ اما در غلظت‌های غیر مجاز سمی است. کلر آلودگی فیزیکی یا شیمیایی را کاهش نمی‌دهد و در غلظت‌های غیرمجاز تولید کلسترول را افزایش داده و سرطان‌زا است و ایجاد بیماری‌های قلبی می‌کند.
فرآیند کلرزنی امروزه یکی از متداول‌ترین روش‌های گندزدایی آب در دنیاست.
مزایای کلرزنی
مهم‌ترین مزایای این فرآیند عبارتند از:
- کلرزنی فرآیندی ارزان و کم هزینه جهت ضدعفونی کردن آب مصرفی انسان است.
- کلر دارای اثر باقیمانده در آب است که باعث تضمین نسبی سلامتی آب در تمام مسیر شبکه آب رسانی می‌شود.
معایب و مضرات کلرزنی
معایب و مضرات فرایند کلرزنی عبارتند از:
- کلر باقیمانده در اثر ترکیب با مواد آلی موجود در آب تولید ترکیباتی موسوم به تری هالومتان‌ها را می‌کند که بیشتر تخصصان بر سرطان‌زا بودن این ترکیبات تاکید دارند.
- کلرزنی باعث کشته شدن میکروارگانیزم‌های موجود در آب می‌شود. این درحالی است که لاشه این میکروارگانیزم‌ها در آب باقی می‌مانند و ممکن است خود منشا آلودگی شوند.
- تماس کلر با پوست و موی انسان باعث ایجاد حساسیت، ریزش مو و مشکلات دیگر شود.
- استنشاق گاز کلر ( در استخر یا حمام ) برای ریه انسان مضر می‌باشد.
- گروهی از میکروارگانیزم‌ها مانند کریپتوس پرودیوم نسبت به کلر مقاوم هستند و با این روش از بین نخواهند رفت. بنابراین کارشناسان توصیه می‌کنند که جهت مقابله با اثرات زیانبار کلر در آب آشامیدنی، در نقطه مصرف کلر باقیمانده آب را حذف کرده و سپس اقدام به نوشیدن آب کنیم.
بیشترین ترکیبات جانبی ایجاد شده بر اثر کلرزنی در آب تری هالومتان‌ها هستند. با این توضیح که THMs ساختار متفاوتی در مقایسه با مولکول متان دارند، به صورتی که سه اتم هالوژن(F, Cl, Br, I) می‌توانند جانشین هیدروژن شوند. به طور معمول تری‌هالومتان‌هایی که ممکن است در منابع ذخیره آب آشامیدنی یافت شوند، شامل کلروفرم، برمودی‌کلرومتان، دی‌برموکلرومتان، برموفرم، دی‌کلرویدومتان و و برمو‌کلرویدومتان می‌باشند.
گندزدایی آب با ازن
گندزدایی آب با استفاده از ازن باعث تشکیل انواع مختلفی از ترکیبات آلی می‌شود. استفاده از ازن باعث تولید تری‌هالومتان نمی‌گردد. در اضافه کردن ازن ترکیبات جانبی شامل دی‌اکسیدکربن، اسید کربوکسیلیک، آلدئیدها، برومات‌ها، کتون‌ها و فتالات‌ها به وجود می‌آید.
روش‌های تولید گاز ازن
دو روش کلی برای تولید ازن جهت استفاده در ضدعفونی آب وجود دارد. یک روش، عبور دادن اکسیژن از نور اشعه ماوراء بنفش و روش دیگر، ایجاد قوس الکتریکی در اکسیژن است. این دو روش، روش‌هایی هستند که حتی در طبیعت نیز برای تولید ازن به کار گرفته می‌شوند. تابش نور خورشید و رعد و برق، دقیقاً دو روشی هستند که در طبیعت نیز باعث ایجاد ازن شده و معادل دو روش معرفی شده مصنوعی فوق برای تولید ازن هستند.
گندزدایی آب با سایر گندزداها
تولید ترکیبات جانبی ناشی از مواد آلی محلول در آب خام در طی کاربرد گندزداهایی مانند دی‌اکسیدکلر، پراکسیدهیدروژن، و پرمنگنات پتاسیم که به طور معمول کمتر استفاده می‌شوند نیز صورت می‌گیرد. هنگام استفاده از این‌چنین گندزداهایی در تصفیه آب، ترکیبات آلی‌هالوژنه به عنوان محصولات جانبی تولید نمی‌شوند. تشکیل THMs می‌تواند به واسطه‌ی کاربرد دی‌اکسیدکلر ناشی از وجود مولکول کلر به عنوان ناخالصی اولیه در دی‌اکسیدکلر تولیدی باشد.
گندزدایی آب با UV
گندزدایی آب
روش گندزدایی آب با UV
برای غیر فعال کردن میگروارگانیسم ها از اشعه UV استفاده می‌شود .
معمولاً همراه یک ماده شیمیایی با باقیمانده پایدار در سیستم توزیع به منظور غیر فعال کردن میکروارگانیسم‌هایی از قبیل ویروس‌ها ، باکتری‌ها و پروتوزوا به کاربرده می‌شود.
تابش UV یک باکتری کش خوب است، اما قدرت کشندگی زیادی ندارد و فقط در تصفیه آب‌های فیلتر شده شفاف مؤثر است.
دلایل پذیرش اشعه فرابنفش
نیاز به حمل و نقل و انبار مواد شیمیایی ندارد،
با تغییرات PH و دما، کارایی آن چندان تغییر نمی‌کند،
فراورده جانبی به وجود نمی‌آورد،
ایجاد طعم و بوی شیمیایی نمی‌کند،
زمان تماس لازم برای گندزدایی بسیار کوتاه می‌باشد،
روی گروه هوازی اثر فوق‌العاده دارد.
کاربرد U.V
عمده ترین کاربرد دستگاه های U.V عبارتند از:
- ضد عفونی آب‌های آشامیدنی
- ضد عفونی پساب‌های سیستم‌های تصفیه
- اکسیداسیون پیشرفته پساب‌های صنعتی
- صنایع غذایی، داروسازی، بسته بندی، رنگ‌سازی ،آرایشی و بهداشتی
- ضدعفونی آب استخرها، پرورش ماهی، آکواریوم، بیمارستان‌ها، سیستم‌های مداربسته خنک کن.
مزایای استفاده از سیستم UV
- از بین بردن تمامی میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا و مقاوم نسبت به کلر تا ۹۹%
- ضدعفونی شدن آب در همان لحظه تابش اشعه
- عدم تغییر یافتن خواص شیمیایی و فیزیکی آب
- ضدعفونی کردن آب در محدوده pH از ۶ تا ۵.۸
- نصب در مسیر لوله آب
- سرویس و نگهداری ساده دستگاه.
معایب ضدعفونی اشعه
- باقی نماندن تأثیر ضدعفونی کنندگی،
- نبود دانش فنی درباره چگونگی عمل سیستم‌های UV در شرایط مختلف،
- برای مواد آلی مناسب نیست،
- برای سطوح غیرقابل دید مثل زوایا و خلل و فرج مناسب نیست،
- روی بعض از اشیا اثر کمتری دارد مثلاً اشعه می‌تواند سطوح آلومینیوم و شیشه را استریل کند ولی روی چوب و لاستیک و کاغذ را نمی‌تواند استریل کند.
