اشعه فرابنفش

اشعه فرابنفش

اشعه فرابنفش (Ultraviolet) به اختصار UV نامیده می‌شود. اشعه فرابنفش موجی در گستره امواج الکترومغناطیسی با طول موجی کوتاه‌تر از نور مرئی و بلندتر از پرتو ایکس است. در واقع انرژی پرتو فرابنفش از نور مرئی بیشتر و از پرتو ایکس ( X Rey) کمتر است. از اشعه برای ضدعفونی کردن آب، مواد خوراکی، تجهیزات پزشکی و لوازم صنعتی و … می‌توان استفاده نمود.

منبع طبیعی اشعه فرابنفش

خورشید ساطع‌کننده پرتو فرابنفش در هر سه باند UVA, UVB و UVC به مقدار فراوان است. اما به دلیل ویژگی جذب UV در لایه اُزن اتمسفر، ۹۹٪ تابش فرابنفشی که به زمین می‌رسد از نوع باند (کمتر مضر)UVA است.

شیشه پنجره معمولی نسبت به دامنه ظاهراً کم نفوذ (UVA )300-400nm شفاف بوده و مقاومت چندانی درمقابل آن نشان نمی‌دهد. اما نسبت به عبور طول موج‌های پایین‌تر از ۳۵۰nm حساس است به اندازه‌ای که ۹۰٪ تابش‌های UV کوتاه‌تر از ۳۰۰nm را از خود عبور نمی‌دهد.

Vacuum UV

هوای معمولی در مقابل طول موج‌های ۲۰۰nm و پایین‌تر از آن به صورت شیشه‌ای مات عمل کرده و آن‌ها را از خود عبور نمی‌دهد. علت این امر به لطف قابلیت بسیار بالای جذب تابش فرابنفش موج کوتاه توسط « اکسیژن » جو امکان‌پذیر شده‌است. در حالی که مثلاً عنصری مانند نیتروژن کاملاً برعکس، در برابر UV مانند شیشه‌ای شفاف عمل می‌کند. در مجموع می‌توان گفت که هوا یا جو نسبت به عبور تابش امواج خیلی کوتاه و مضر فرابنفش، بسیار سخت‌گیرانه عمل می‌نماید. همین واکنش است که کره خاکی را برای انسان‌ها و بسیاری از جانداران قابل سکونت ساخته‌است. همچنین به همین علت، در صنایعی که نیاز به استفاده از تابش فرابنفش موج کوتاه زیر ۲۰۰nm باشد مانند صنایع ساخت نیمه رساناها، این عملکرد تنها در محیط‌های تخلیه شده از اکسیژن امکان‌پذیر خواهد بود.

اینجا را هم بخوانید اولترافیلتراسیون ، کاربردها، ویژگی‌ها و مزایا

EXTREME UV

مشخصه این دامنه بسیار موج کوتاه پرتو فرابنفش، دو تأثیر متفاوت آن‌ها با ماده‌است.

طول موج‌های بلندتر از ۳۰nm اساساً با ویژگی‌ها و توان ترکیبی مواد در سطح الکترونی–شیمیایی سروکار دارند.در حالی که طول موج‌های کوتاه‌تر از ۳۰nm پرتو فرابنفش تنها تعاملی دارند با اوربیتال‌های الکترونی و هسته اتم‌ها.

همان‌گونه که قبلاً اشاره شد، باند XUV به شدت توسط بسیاری از عناصر شناخته شده متعارف قابل جذب اند، بنابراین فاقد اثر پایدارند، اما امروزه این امکان بوجود آمده که حتی بتوان تصاویر چند لایه‌ای که قادر به بازتاب حدود ۵۰٪ از تابش‌های XUV باشند را در شرایط آسان و عادی بدست آورد.