تصفیه فاضلاب و پساب های صنعتی
مهم‌ترین مساله در تصفیه فاضلاب و پساب های صنعتی شناخت ماهیت آن و کیفیت عناصر و عواملی همچون، ترکیبات سمی، عوامل سخت تجزیه پذیر، COD , BOD , TSS و رنگ است.
با آگاهی از هر یک از این عوامل می‌توان روشهای مناسب تصفیه را برای فاضلاب و پساب صنعتی طراحی نمود.
کمیت و کیفیت فاضلاب یا پساب صنعتی در کارخانجات و صنایع مختلف بسته به نوع و ماهیت تولیدی متفاوت است.
به همین نسبت روش تصفیه فاضلاب تولید شده در صنایع مختلف نیز گوناگون است.
در تصفیه فاضلاب و پساب صنعتی از روشهای حذف فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی به منظور اخذ تاییدیه محیط زیست استفاده می گردد.
طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی انواع تصفیه خانه فاضلاب و پساب صنعتی در صنایع مختلفی همچون لبنی، نساجی، رنگرزی، نشاسته، چرم، کاغذ و کارتن در شرکت فنی مهندسی طرح و کار به وسیله انواع سازه‌های فلزی، بتنی و پلی اتیلن انجام می‌گیرد. روشهای تصفیه فاضلاب و پساب صنعتی با توجه به کمیت و کیفیت آن طراحی و اجرا می‌گردد.
کمیت پساب و فاضلاب صنعتی تولیدی جهت تصفیه
نخستین قدم در طراحی پکیج تصفیه فاضلاب شناخت کمیت و کیفیت پساب صنعتی است.
در صنایع مختلف تولیدی به علت فعالیت‌های شیمایی، فیزیکی و مکانیکی که بر روی مواد و محصولات مختلف انجام می‌گیرد، پساب یا فاضلاب تولید می‌گردد.
در یک تقسیم بندی کلی صنایع را به لحاظ تولید پساب می‌توان به صورت ذیل تقسیم بندی نمود:
- صنایع تولیدی بدون مصرف آب و در نتیجه بدون تولید پساب صنعتی مانند کارخانجات تولید لوازم برقی، لوازم خانگی و صنایع مونتاژ و فلز کاری تکمیلی.
- صنایع تولیدی که بخشی از فرآیندهای آن وابسته به آب می‌باشد و میزان تولید پساب صنعتی در آنها متوسط بوده مانند صنایع نساجی و رنگرزی.
- صنایعی که در تمامی فرآیندهای تولیدی آنها آب مصرف می‌گردد و دبی پساب و فاضلاب صنعتی بالایی دارند، مانند صنایع لبنی، نشاسته و چرم.
- به لحاظ کمی، مقدار تولید پساب صنعتی در هر واحد تولیدی بر اساس تعداد و نوع فرآیند محاسبه می‌گردد.
فرایند تصفیه فاضلاب و پساب صنعتی
تصفیه فیزیکی و شیمیایی و تصفیه بیولوژیکی دو بخش عمده موجود در تصفیه فاضلاب صنعتی است.
با توجه به شناخت حاصل از لحاظ کمی و کیفی می‌توان برای انتخاب روشهای تصفیه فاضلاب صنعتی اقدام نمود.
عمده‌ترین روشهای تصفیه مقدماتی فاضلاب صنعتی
عمده‌ترین روشهای تصفیه مقدماتی فاضلاب صنعتی شامل موارد ذیر است:
- حذف ذرات چربی و روغن غیر محلول و همچنین ذرات جامد قابل ته نشینی در حوض ته نشینی اولیه یا سپتیک تانک ها
- حذف چربی و روغن محلول در واحد چربی گیر پیشرفته به وسیله هوای محلول به روش DAF
- ته نشینی و حذف ذرات جامد معلق کلوئیدی به وسیله افزودن مواد شیمیایی به روش انعقاد شیمیایی
- حذف عوامل رنگی، سمی و ذرات جامد معلق به وسیله انعقاد الکتریکی
- استفاده از اکسیداسیوتصفیه فان پیشرفته به منظور حذف عوامل تجزیه ناپذیر
عمده‌ترین روشهای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب و پساب
عمده‌ترین روشهای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب و پساب صنعتی شامل موارد ذیل می‌باشد:
- استفاده از روشهای بی هوازی به منظور رشد و تکثیر ارگانیزم‌های بی‌هوازی مانند روشهای UABR, UAFBR UASB
- استفاده از روشهای هوازی و تزریق هوا به درون فاضلاب صنعتی به منظور تصفیه بیولوژیکی مانند روشهای هوادهی گسترده EAAS و هوادهی رشد چسبیده مانند MBBR
- استفاده از واحدهای گندزدایی، ته نشینی نهایی و هضم و دفع لجن فراوری شده.
انواع سازه ها در پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی
در تصفیه فاضلاب و پساب صنعتی می‌توان از سازه‌های پلی اتیلن دفنی، سازه فلزی با پوشش رنگ اپوکسی و یا سازه بتنی استفاده نمود. مساله مهم این است که پساب صنعتی به دلیل وجود ترکیبات خورنده و pH اسیدی می‌تواند به انواع سازه‌های فلزی و بتنی آسیب وارد نماید. بنابراین ضمن شناخت از کیفیت پساب بایستی از پوشش رنگ اپوکسی با ضخامت بالا در سازه‌های فلزی استفاده نمود.
همچنین استفاده از سیمان تیپ ۵ در سازه‌های بتنی جهت تقویت مقاومت خوردگی و فرسایش بتن از موارد ضروری است.
در ابعاد و احجام کوچک، استفاده از سازه فلزی برای تصفیه خانه فاضلاب و پساب صنعتی مقرون به صرفه است، اما در ابعاد بزرگ معمولاً سازه‌های بتنی رایج هستند.
سازه پلی اتیلن دفنی برای تصفیه خانه پساب صنعتی در مواردی که با کمبود شدید زمین مواجه هستیم رایج است.
کاربردهای تصفیه فاضلاب یا پساب صنعتی
کاربردهای تصفیه فاضلاب و پساب صنعتی بسیار وسیع و گسترده است.
تصفیه فاضلاب و پساب صنعتی در اغلب صنایع کاربرد دارد.
به صورت خلاصه این کاربردها موارد زیر را شامل ذیل می‌شود:
- تصفیه و بازگرداندن آب و فاضلاب کارواش و قالیشویی‌ها که حاوی کف و دترجنت می‌باشد.
- تصفیه فاضلاب کارخانجات لبنی که در اثر فرایند CIP و شستشوی مخازن و لوله‌های تولید لبنیات مانند شیر، ماست، کره و پنیر به وجود می‌آید و حاوی مواد چرب می‌باشد.
- تصفیه فاضلاب کارخانجات نشاسته، گلوکز و گلوتن که حاوی مقادیر زیادی کربوهیدرات بوده و در اثر فرایندهای مختلف تخمیر و تغلیظ به وجود می‌آید.
- تصفیه فاضلاب صنایع رنگرزی و نساجی دارای مواد آلی، رنگ و ذرات جامد معلق و ترکیبات سخت تجزیه‌پذیر.
تصفیه فاضلاب کارخانجات کارتن و کاغذسازی و بازگرداندن آب مصرفی به ابتدای خط تولید با حذف ترکیبات آلی موجود در فاضلاب. - تصفیه پساب صنایع غذایی مانند سوسیس و کالباس که حاوی پروتئین و چربی بالایی است.
- تصفیه پساب کارخانجات مواد شوینده که حاوی ترکیبات سخت تجزیه‌پذیر و مواد سمی می‌باشند.
- تصفیه فاضلاب واحدهای دباغی و چرم‌سازی و از بین بردن سولفید، ذرات جامد، ترکیبات کرم.
نتایج استفاده از سیستم تصفیه فاضلاب و پساب صنعتی
نتایج استفاده از سیستم تصفیه پساب صنعتی مشابه سیستم تصفیه فاضلاب بهداشتی است.
به معنا که می‌توان از پساب تصفیه شده را پس از اخذ تاییده محیط زیست در آبیاری و کشاورزی یا دفع به آب‌های سطحی و یا چاه‌های جاذب استفاده نمود. علاوه بر موارد مذکور، در صورتی که یک واحد صنعتی و تولیدی در مجموعه شهرک صنعتی احداث گردیده باشد می‌تواند، فاضلاب خود را تا حد پارامترهای ذیل تصفیه و به شبکه جمع‌آوری و تصفیه خانه فاضلاب شهرک صنعتی متصل نماید.
