تصفیه آب در صنعت
تصفیه آب در صنعت با توجه به هدف آن انجام می‌شود. عنصر شیمیایی آب هیدوروژن و اکسیژن است. دو عنصری که در شرایط عادی به شکل گاز هستند. امروزه علاوه بر نقش‌های آب در چرخه حیات طبیعی و انسانی، از آب به عنوان اصلی‌ترین منبع انرژی پس از سوخت‌های فسیلی یاد می‌شود.
آب در نقش کاربرد صنعتی بیش از مصرف، جنبه مبادله دارد. به دلیل ظرفیت تراکم گرمائی بالای آب قادر است جهان را در مقابل تغییرات ناگهانی و شدید گرما و سرما حفظ نماید.
مهم‌ترین و اصلی‌ترین حلال طبعیت آب است. تمام مواد هرچند به میزان اندک در آب قابل حل هستند. تقریباً هیچگاه در حالت طبیعی آب خالص (H2O) یافت نمی‌شود . ناخالصی‌های آب با توجه به بستر آن متفاوت است. آب دریا و اقیانوس ناخالص‌ترین نمونه‌های آب طبیعی هستند. آب دریا محلول پیچیدهای است که تمام عنصر شیمیائی شناخته شده حداقل در حد نشانه‌های (Trace) در آن وجود دارد. سایر منابع آب از جمله منابع آب رودخانه‌ای یا زیرزمینی دارای مقادیر کمتری از ناخالصی‌ها هستند.
موارد مصرف آب در صنعت
آب در صنعت دارای کاربردهای فراوانی است. از جمله موارد کاربرد آب در صنعت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصارف آتش نشانی ، آشامیدنی ، غذائی و بهداشتی
- در برج‌های خنک کننده و سایر فرآیندهای خنک‌سازی محصولات میانی یا اصلی در واحدهای مختلف صنعتی
- مصرف در پروسه و فرآیند واحدهای صنعتی ( نظیر کراکینگ در حضور بخار آب )
- تولید بخار و سیستم‌های توربینی تولید برق با نیرو محرکه بخار
خواص آب
اصلی‌ترین خواص فیزیکی و شیمیایی آب که جهت سنجش کیفیت نمونه آب در صنعت مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرد به شرح زیر است:
- pH یا قدرت اسیدیته
- کدورت (Turbidity)
- مواد محلول D.S
- درجه حرارت
- رنگ و مزه
- هدایت الکتریکی
آلاینده‌های موجود در آب
آلاینده‌های موجود در آب شامل سه گروه عمده است. این سه گروه شامل مواد معلق ، مواد محلول و آلودگی‌های آلی و بیولوژیک است.
زمانی که تصفیه آب به طور کامل مد نظر است باید هر نوع آلاینده از آب حذف شوند. تصفیه آب به طور ناقص یا عدم تصفیه آن مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت.
ازجمله مشکلات ناشی از عدم تصفیه آب و یا تصفیه ناقص آب‌های صنعتی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- توقف تولید
- کاهش کیفیت محصول تولید
- کاهش شدید انتقال حرارت
- کاهش بازده یا سود سالیانه
- کاهش نرخ جریان عبور آب
- ایجاد آسیب دیدگی در تجهیزات واحد تصفیه آب
- افزایش شدید خوردگی و ترسیب .
با توجه به موارد فوق توصیه می‌شود تصفیه آب در صنعت به طور کامل و با دقت انجام شود.
اهداف اصلی تصفیه آب در صنعت
اهداف اصلی تصفیه آب در صنعت به شرح زیر است:
- کنترل خوردگی و از بین رفتن مواد در اثر اکسید شدن
- کنترل رشد مواد بیولوژیک و باکتریهای هوازی و غیر هوازی
- کنترل رسوب‌گذاری و جلوگیری از فوق اشباع شدن نمک‌ها در آب
خوردگی
معمول‌ترین روش جلوگیری از خوردگی تنظیم pH ، گاززدائی و تزریق مواد شیمیایی است.
رسوب‌گذاری
تنظیم pH ، تنظیم غلظت نمک‌های محلول در آب یا بخار و استفاده از مواد بازدارنده از ترسیب، روش‌های عمده جلوگیری از تشکیل رسوب هستند .
مواد آلی و بیولوژیک :
مواد آلی شامل اسیدکربنیک، اسیدسیتریک ، اسیدفولولیک و اسید مواد ارگانیک شامل باکتری‌ها، گیاهان آبزی و جلبک‌ها می‌باشد. جلبک‌ها بر خلاف دو گروه دیگر تولید کننده اکسیژن هستند.
برای جلوگیری از رشت مواد آلی و بیولوژیک از بایوسایدهای اکسید کننده و غیر اکسیدکننده استفاده می‌شود. مقدماتی‌ترین مرحله تصفیه آب‌ها یا پساب‌ها حذف عواملی است که باعث کدریت آب . این کار با جداسازی مواد معلق صورت می‌گیرد . معیار سنجش میزان کدریت آب Turbidity یا کدورت سنجی است.
